Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB): Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Nedir?

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocukluk döneminde sıklıkla ortaya çıkan ve bireylerin dikkatini sürdürmede, aşırı hareketlilikte ve dürtü kontrolünde zorluk yaşadığı bir nörogelişimsel bozukluktur. Bu bozukluk, genellikle okul çağındaki çocuklarda tanı alsa da, ergenlik dönemine ve hatta yetişkinliğe kadar devam edebilir.

DEHB’nin Belirtileri

DEHB’nin temel belirtileri üç ana kategoriye ayrılabilir: dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik ve dürtüsellik. Dikkat eksikliği olan bireyler, yönlendirilmiş görevlere odaklanmakta zorluk çeker. Örneğin, uzun süre oturarak çalışmaları gereken durumlarda, dikkatleri çabuk dağılabilir veya verilen talimatları takip etmekte güçlük yaşayabilirler. Aşırı hareketlilik ise yerinde duramama, sürekli hareket etme isteği ve otururken bile huzursuzluk olarak kendini gösterir. Dürtüsellik ise, düşünmeden hareket etme, beklemekte zorluk çekme ve başkalarının konuşmalarını kesme gibi davranışları içerir.

DEHB’nin Nedenleri

DEHB’nin kesin nedenleri bilinmemektedir. Ancak genetik, çevresel ve biyolojik faktörlerin bu bozukluğun gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir. Ailede DEHB öyküsü olan bireylerin, bu bozukluğa sahip olma olasılığı daha yüksektir. Ayrıca, hamilelikte yaşanan komplikasyonlar, düşük doğum ağırlığı ve erken doğum gibi durumlar da DEHB riskini artırabilir.

DEHB Tanısı

DEHB tanısı genellikle psikiyatristler veya psikologlar tarafından yapılır. Tanı süreci, bireyin geçmişi, davranışları ve mevcut durumu hakkında ayrıntılı bilgilerin toplanmasını gerektirir. Bu süreçte standart testler ve değerlendirme ölçekleri de kullanılabilir. DEHB’nin tanısında dikkatli bir değerlendirme süreci önemlidir, çünkü benzer belirtiler gösteren başka durumlar da mevcut olabilir.

DEHB’nin Tedavi Yöntemleri

DEHB’nin tedavi yöntemleri, bireyin ihtiyaçlarına göre değişiklik gösterir. Genellikle bir kombinasyon tedavisi tercih edilir. Bu, ilaç tedavisi ve davranışsal terapilerin bir arada uygulanması anlamına gelir. İlaç tedavisi, genellikle stimulant ilaçları içerir ve bu ilaçlar, dikkat ve odaklanmayı artırabilir. Davranışsal terapiler ise, bireylere sosyal beceriler kazandırmayı ve sorun çözme yeteneklerini geliştirmeyi hedefler. Ayrıca ebeveyn eğitimleri ve okul destek programları da DEHB’li bireylerin yaşam kalitesini artırmada faydalı olabilir.

DEHB ile Yaşam

DEHB, bireylerin günlük yaşamlarını etkileyebilir. Özellikle okul ve iş hayatında yaşanan zorluklar, bireylerin özgüvenine zarar verebilir. Ancak doğru tedavi ve destek ile DEHB’li bireyler, potansiyellerini gerçekleştirebilir ve başarılı bir yaşam sürdürebilir. Aileler, öğretmenler ve toplumun diğer kesimleri, DEHB’li bireylere destek sağlayarak onların gelişimlerine katkıda bulunabilir. Bu bağlamda, bilinçlenmek ve doğru bilgilere ulaşmak son derece önemlidir.